Γράφει η Πάπα Ηλέκτρα, Προπτυχιακή Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων.
Ιδιαίτερα αγαπημένη δενδροκαλλιέργεια είναι αυτή του κερασιού. Επιλέγεται σε πολλές περιοχές ανά την Ελλάδα και συνήθως οι οικονομικές απολαβές είναι πολύ ικανοποιητικές.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΝΤΡΟΥ
Η κερασιά μπορεί να καλλιεργηθεί για την παραγωγή καρπών, για ξυλεία και ως καλλωπιστικό. Είναι ορθόκλαδο δέντρο και βγάζει καρπούς στα πλάγια. Τα κλαδιά έχουν βλαστοφόρους, ανθοφόρους οφθαλμούς και ροζέτες. Κάθε οφθαλμός έχει 3-4 άνθη. Τα περισσότερα είδη κερασιάς έχουν φύλλα μεσαίου μεγέθους, λεία με οδοντωτές παρυφές. Το χρώμα των ανθέων μπορεί να είναι λευκό, ρόδινο, κίτρινο ή πράσινο. Ανάλογα με την ποικιλία, η κερασιά μπορεί να είναι αυτογόνιμη (μπορεί να γονιμοποιηθεί μόνη της) ή αυτόστειρη (δεν μπορεί να γονιμοποιηθεί μόνη της και χρειάζεται επικονιάστρια ποικιλία), ο καρπός είναι δρύπη με μακρύ ποδίσκο και πυρήνα μικρό και λείο. Το κεράσι μπορεί να είναι τραγανό ή απαλό και χρησιμοποιείται για νωπή κατανάλωση ή μεταποίηση (γλυκό, μαρμελάδα κ.α.), το χρώμα του μπορεί να είναι ερυθρό, μελανό, ξανθό ή γαλανό και το σχήμα στρογγυλό ή καρδιόσχημο.
ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ
Η κερασιά προτιμά από αμμοπηλώδη ως βαριά εδάφη, που είναι ελαφρά όξινα έως αλκαλικά (pH 6-8), να είναι καλά στραγγιζόμενα και να κρατούν υγρασία. Κατάλληλες φαίνονται να είναι οι πλαγιές των βουνών ειδικά για ποικιλίες μέσης εποχής ωρίμανσης και όψιμες ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος των παγετών. Πολλές είναι οι ποικιλίες που μπορούν να αντέξουν ως -40οC. Για την διακοπή του ληθάργου, για να «ξυπνήσει» το δέντρο χρειάζονται 600-1200 ώρες σε θερμοκρασίες κάτω των 7 βαθμών. Λόγω του ότι η κερασιά παρουσιάζει ευαισθησία στην ασθένεια Φαιά σήψη, πρέπει να καλλιεργείται σε πολύ ψυχρό ή ξηρό κλίμα. Ιδανικές είναι οι περιοχές με πολλές βροχές το χειμώνα και δροσερό- ξηρό καιρό το καλοκαίρι και την άνοιξη.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΑΣ ΦΥΤΕΙΑΣ
Φύτευση:
Η φύτευση των δενδρυλλίων γίνεται το Νοέμβριο και τον Φεβρουάριο και οι αποστάσεις ποικίλουν ανάλογα το υποκείμενο και το σύστημα κλαδέματος που έχει επιλέξει ο παραγωγός. Συνήθως γίνεται κατά τετράγωνα σε αποστάσεις 5-8 x 5-8. Αξίζει να σημειωθεί πως στις αυτόστειρες ποικιλίες ανά 2 ή 3 γραμμές βασικής ποικιλίας βάζουμε 2 ή μια γραμμή επικονιάστριας ποικιλίας αντίστοιχα.
Άρδευση:
Τα δέντρα αρδεύονται μέχρι να αρχίσει η ωρίμανση του καρπού, κυρίως με αυλάκια και στάγδην άρδευση.
Λίπανση:
Άζωτο: η αζωτούχος λίπανση είναι απαραίτητη κάθε χρόνο, διότι βοηθά στην ανάπτυξη του δέντρου και την καλύτερη δυνατή παραγωγή κερασιών. Σε έλλειψή του, η βλάστηση είναι μειωμένη και τα φύλλα του δέντρου αρχίζουν να κιτρινίζουν. Αντίθετα, σε αυξημένες δοσολογίες το άζωτο βοηθά το δέντρο να αναπτυχθεί νωρίτερα, κάνοντάς το πιο ευαίσθητο στους ανοιξιάτικους παγετούς. Συστήνεται η λίπανση με άζωτο να μην ξεπερνά τα 10-13 kg/στρέμμα. Ιδανικός είναι ο συνδυασμός ανοιξιάτικης και φθινοπωρινής λίπανσης.
Κάλιο: η έλλειψη καλίου εμποδίζει την υγιή ανάπτυξη των καινούριων φύλλων. Στην περίπτωση αυτή 10-20 kg/στρέμμα προφυλάσσει από ζημίες.
Πολλές φορές μπορεί να παρουσιαστούν ελλείψεις ψευδαργύρου, σιδήρου και βορίου. Η κατάσταση του δέντρου μπορεί άμεσα να ελεγχθεί από ειδικό, ο οποίος θα προτείνει την κατάλληλη λίπανση κατά περίπτωση.
Κλάδεμα :
Το κλάδεμα καλό είναι να ξεκινά μετά το πρώτο χρόνο καρποφορίας, όπου θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε το δέντρο να «αναπνεύσει», αφαιρούμε δηλαδή τους πυκνούς και ξερούς κλάδους. Συνήθως προτιμάται το κυπελλοειδές σχήμα παρά η παλμέττα. Το κατάλληλο είδος κλαδέματος εξαρτάται από την ποικιλία που έχει επιλεγεί. Το αραίωμα που έχουμε συνηθίσει στις περισσότερες δενδροκαλλιέργειες, δεν προτιμάται γιατί δεν συμφέρει οικονομικά τον παραγωγό.
Συγκομιδή:
Το βασικότερο κριτήριο για τη συγκομιδή των κερασιών είναι το χρώμα. Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται με τον ποδίσκο διότι βοηθά την καλύτερη μετέπειτα συντήρησή του. Το μάζεμα γίνεται σε ένα «χέρι» και χειρονακτικά. Ιδανικές είναι οι πρωινές ώρες όπου η θερμοκρασία δεν είναι υψηλή και έτσι οι καρποί δεν αφυδατώνονται και είναι πιο ανθεκτικοί σε μετασυλλεκτικές ασθένειες.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ:
Τα δύο πιο βασικά προβλήματα που παρουσιάζουν οι κερασεώνες είναι:
- το σχίσιμο των κερασιών, αυτό συμβαίνει όταν κατά την περίοδο ανάπτυξης του καρπού έχουμε πολλές βροχοπτώσεις.
- Η διπλοκαρπία, τα «δίδυμα» κεράσια που βλέπουμε. Οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες του Σεπτεμβρίου.
Έντομα τα οποία προσβάλλουν τα κεράσια είναι:
- το σκουλήκι των κερασιών, μια μαύρη μύγα η οποία γεννά τα αυγά της μέσα στον καρπό, όταν εκκολαφθούν, βγαίνουν μικρά σκουλήκια που τρων το εσωτερικό του κερασιού. Για την αντιμετώπιση συστήνεται το Phosmet, Deltamethrin κ.α. στις κατάλληλες δοσολογίες.
- Ο καπνώδης, που καταστρέφει το ριζικό σύστημα κυρίως των ξηρικών καλλιεργειών.
- Άλλα έντομα όπως αφίδες και τετράνυχοι.
Ασθένειες που μολύνουν την κερασιά είναι:
- Η Φαιά σήψη ή Μονίλια προσβάλει τους καρπούς μέσω των πληγών, αν έχει.
- Η Ανθράκωση της Κερασιάς, τα φύλλα παραμένουν στο δέντρο μετά την περίοδο της φυλλόπτωσης.
Για την αντιμετώπιση προτείνονται τα: Captan και Dithianon.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ:
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται σήμερα 130.000 στρ. με κερασιές από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και παράγονται συνολικά από 40.000-70.000 τόνοι (ανάλογα με τη χρονιά και τις καιρικές συνθήκες), με μεγάλο μέρος της παραγωγής να εξάγεται στην Ευρώπη. Η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στη δεκάδα σε παγκόσμιο επίπεδο στην κερασοκαλλιέργεια, με την Τουρκία να καταλαμβάνει την πρώτη θέση, με παραγωγή κοντά στους 350.000 τόνους τον χρόνο, ενώ ακολουθούν οι ΗΠΑ, το Ιράν, η Ιταλία, η Ουκρανία. Η μέση στρεμματική απόδοση της κερασιάς κυμαίνεται μεταξύ 400-650 κιλών περίπου και τα χρήματα που εισπράττουν οι αγρότες είναι αναλογικά περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο νωπό προϊόν οπωροφόρων δέντρων. Κάθε χρόνο γίνονται σε όλη τη χώρα ανανεώσεις σε παλιές φυτεύσεις και οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι τα πετροκέρασα, το τραγανό Εδέσσης και το τραγανό Βασιλειάδης, τρεις ποικιλίες καθαρά ελληνικές. Τα πετροκέρασα είναι πιο μικρά σε μέγεθος από τα τραγανά, αλλά πιο σαρκώδη και πιο νόστιμα. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται επίσης οι ποικιλίες Burlat C1, Sweet Erly, Erly Star, Lapins, Ferrovia και Sweet Heart.
Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής και Διακίνησης Φρούτων-Λαχανικών και Χυμών, το 2016 η Ελλάδα εξήγαγε 16.038 τόνους κερασιών που αντιστοιχούν σε 31,5 εκατ. ευρώ.
Πηγές:
Βασιλακάκης, Μ., 2016. Γενική και Ειδική Δενδροκομία. Εκδόσεις Άγι-Σάββα Δ. Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη, Ελλάς.
Ιωάννης Ν. Θεριός – Κορτέσσα Δημάση- Θεριού, Ειδική Δενδροκομία- Φυλλοβόλα Οπωροφόρα Δέντρα. Εκδόσεις Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη, Ελλάς.
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
http://www.enikonomia.gr/rural/154027,kerasia-mia-kalliergeia-me-mellon-kai-kalo-eisodima.html