Οι εχθροί και οι ασθένειες των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση – ενημέρωση που διοργάνωσε η εταιρεία αρωματικών φυτών και ελαίων Herbs & Oils, στην πόλη της Κοζάνης.
Εισηγητές ήταν οι κύριοι Δημήτρης Κωβαίος , καθηγητής εντομολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Γιώργος Καραογλανίδης, καθηγητής Φυτοπαθολογίας, στο εργαστήριο Φυτοπαθολογίας της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Τα αρωματικά φυτά τα τελευταία χρόνια ειδικά, παρουσιάζουν αυξητική τάση καλλιεργητικής επιλογής.
Μόνο στην Π.Ε. Κοζάνης ο αριθμός των στρεμμάτων αγγίζει τα 13.600, κατατάσσοντάς την από τις πρώτες περιφερειακές ενότητες της χώρας σε αυτές τις καλλιέργειες.
Ιδιαίτερα διαδεδομένη καλλιέργεια είναι αυτή της λεβάντας και γι’ αυτό η ενημέρωση εστιάστηκε ειδικά σε αυτή.
Ο κύριος Γιώργος Καραογλανίδης παρουσίασε στην εισήγησή του τις βασικότερες κατηγορίες των ασθενειών της λεβάντας, οι οποίες συνοψίζονται στις εξής :
- Εδαφογενή παθογόνα: Οι εδαφογενείς ασθένειες φυτών προκύπτουν συνήθως είτε λόγω των υγρών εδαφών, είτε λόγω της υπεράρδευσης, η οποία επιτείνει το πρόβλημα.
- Φυτόπλασμα λεβάντας
- Παθογόνα φυλλώματος
Οι εδαφογενείς ασθένειες φυτών αποτελούν σημαντικό πρόβλημα σε υγρά εδάφη, όπως επίσης και οι πρακτικές υπεράρδευσης .
Τα φυτά που ασθενούν, εμφανίζουν κηλίδες στο φύλλωμά τους κυρίως στη γραμμή φύτευσης. Παρουσιάζουν ξαφνικό μαρασμό ή επάκρια καθοδική νέκρωση βλαστών. Στην εξέλιξή της γίνεται σήψη – νέκρωση στην περιοχή λαιμού και ριζών.
Ανδρομυκώσεις σε καλλιέργειες λεβάντας και μέντας.
Οι αδρομυκώσεις οφείλονται σε προσβολή των αγγειωδών ιστών από μύκητες. Τα ασθενή φυτά εκδηλώνουν σε μερικούς βλαστούς ή σ’ολόκληρο το φύλλωμα συμπτώματα μαρασμού και κακής διατροφής που τελικά καταλήγουν στην αποξήρανση κλάδων ή ολόκληρου του φυτού. Σοβαρότερες είναι οι ασθένειες που οφείλονται σε μύκητες των γενών Fusarium και Verticillium.
Οι τρόποι αντιμετώπισης αφορούν κυρίως τα καλλιεργητικά μέσα όπως :
- Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού
- Καλή στράγγιση εδαφών
- Αποφυγή υπερβολικής χλωριούχου λίπανσης
- Καλός καθαρισμός των εργαλείων
- Αποφυγή επαφής λαιμού με το έδαφος (με πλαστικό κάλυψη)
Επίσης, τρόπος αντιμετώπισης είναι η απολύμανση του εδάφους. Μπορεί να γίνει χημική απολύμανση του εδάφους (για μεγάλες εκτάσεις), έχει όμως δυσμενείς επιδράσεις σε οργανισμούς μη – στόχους και η απολύμανση με ατμό (σε βαριά επιβαρυμένα εδάφη).
Γενικά, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στη χρήση υγιούς, πιστοποιημένου υλικού, στον καθαρισμό των εργαλείων, στην επιλογή σχετικά ανθεκτικών ποικιλιών και στην 5ετή αμειψισπορά με μη ξενιστές.
Φθορά από το φυτόπλασμα, ειδικά στην λεβάντα.
Είναι καταστρεπτική η ασθένεια στη Γαλλία, ενώ πρόσφατα διαπιστώθηκε η παρουσία της και στην Ελλάδα. Πολλές φορές, γίνεται σύγχυση με τα συμπτώματα του παγετού ή της ξηρασίας, ενώ η διάγνωσή της χρειάζεται την συμβολή εργαστηρίου.
Παθογόνο : Candidatus Phytoplasma Solani
Παρουσιάζει ψηλότερη συχνότητα το φθινόπωρο παρά την άνοιξη και στην ποικιλία Levandula angustifolia. Υπάρχει πληθώρα διαφορετικών γενοτύπων με εξειδίκευση σε φυτά λεβάντας. Τα φυτά λεβάντας είναι η κύρια πηγή μολύσματος και προκύπτει από τις ίδιες της φυτείες.
Μεταδίδεται είτε από το πολλαπλασιαστικό υλικό, που είναι ήδη μολυσμένο, είτε από τον τζίτζικα.
Οι τρόποι αντιμετώπισης συνοψίζονται στα εξής :
- Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού
- Προστασία νεαρών φυτειών (για να μην είναι πηγή μολύσματος)
- Εκρίζωση και καταστροφή συμπτωματικών φυτών
- Αντιμετώπιση φορέα ( τζίτζικα)
Ασθένειες φυλλώματος λεβάντας : Σεπτορίωση
Η εκδήλωση της ασθένειας παρουσιάζεται με πολυάριθμες νεκρωτικές κηλίδες κυρίως στα κατώτερα φύλλα, γίνεται εξασθένιση των φυτών και μειώνεται η ανθοφορία (με αποτέλεσμα την μείωση της ποσότητας των αιθέριων ελαίων).
Εκδηλώνεται επίσης, ως βακτηριακή κηλίδωση (καστανόμαυρες κηλίδες) και εμφανίζει νέκρωση του βλαστού.
Τέλος, η φόμοψη έχει μεγάλο χρόνο επώασης (περίπου 1 έτος), γίνεται χλώρωση και μαρασμός νεαρών βλαστών, καθώς και νέκρωση βλαστών αλλά και φυτών.
Τρόποι αντιμετώπισης των ασθενειών φυλλώματος :
- Καλός αερισμός
- Αποφυγή άρδευσης με καταιονισμό
- Καταστροφή προσβεβλημένων υπολειμμάτων
Συμπερασματικά, όσοι καλλιεργούν ή είναι νέοι καλλιεργητές λεβάντας, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος προσβολών από ασθένειες κι αυτός ο κίνδυνος παρουσιάζει αυξητική τάση, ενώ υπάρχει η πιθανότητα αύξησης της έντασης των προσβολών.
Χρειάζεται να δοθεί μεγάλη προσοχή στην υγεία του πολλαπλασιαστικού υλικού, καθώς και στην σωστή επιλογή των κατάλληλων αγρών (με έμφαση στην καλή στράγγιση).
Στους κυριότερους εχθρούς της λεβάντας και στην αντιμετώπισή τους, αναφέρθηκε στην εισήγησή του ο κ. Δημήτριος Κωβαίος ( Α.Π.Θ. Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος).
Οι κυριότεροι εχθροί της λεβάντας είναι οι ακρίδες Tettigonia viridissima και η «Φούσκα» (Τζιτζίκι, aphrophoridae, lepyronia coleoptrata ).
Οι ακρίδες Tettigonia viridissima είναι πράσινες με μεγάλες κεραίες.
Διαχειμάζει ως αβγό στο έδαφος, τα αβγά εκκολάπτονται και τον Μάιο δαγκώνει το στέλεχος. Οι ακρίδες εμφανίζονται αρχές Μαϊου. Ουσιαστικά, σπάζουν τα ανθικά στελέχη κι αυτά καταστρέφονται.
Για την αντιμετώπισή τους: Διαπιστώνουμε αν υπάρχουν ακρίδες σε γειτονικά μέρη και μετά εμποδίζουμε τη μετακίνηση είτε χρησιμοποιώντας ασβέστη – θειάφι, είτε δόλωμα (πρακτική που θεωρείται απαράδεκτη).
Ο ψεκασμός θα πρέπει να γίνεται περιμετρικά της βλάστησης και της φυτείας και ανάλογα την περιοχή στα μέσα ή στα τέλη Μαϊου.
Φούσκα( aphrophoridae, lepyronia coleoptrata) είναι ένα μικρό τζιτζίκι.
Διαχειμάζει ως αβγό. Τα αβγά αποτίθενται στα φυτά και εκκολάπτονται την επόμενη Άνοιξη, πιθανόν τον Μάρτιο.
Τα νεαρά άτομα (προνύμφες) εκκρίνουν σάλιο και καλύπτουν το σώμα τους με αυτό. Βρίσκονται στον βλαστό, κοντά στο έδαφος και μυρίζουν φυτικό χυμό.
Μένουν στα φυτά από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο, μπορούν να είναι φορείς μικροοργανισμών, ενώ απομυζούν το φυτό και ίσως το ξηραίνουν.
Τον Ιούνιο μετακινούνται σε γειτονικά φυτά (ως ενήλικα) κυρίως σιτηρά ή αυτοφυή και παραμένουν εκεί μέχρι Σεπτέμβριο – Οκτώβριο. Στη συνέχεια, επιστρέφουν στα φυτά λεβάντας για να εναποθέσουν τα αβγά τους.
Για την αντιμετώπισή τους: Όταν τα έντομα είναι καλυμμένα με σάλιο, η αντιμετώπιση είναι πολύ δύσκολη. Συνιστάται να γίνεται ένας έντονος ψεκασμός με νερό την άνοιξη, περίοδο εκκόλαψης των αβγών. Συγκεκριμένα, ίσως θα ήταν χρήσιμο να ρίξουμε νερό με μεγάλη πίεση για να διαλυθούν οι Φούσκες, αλλά είναι μια πρακτική δύσκολα εφαρμόσιμη σε μεγάλες εκτάσεις. Προς το παρόν δεν υπάρχει άλλος ενδεδειγμένος τρόπος.
Η Φούσκα σχετίζεται και με την ξήρανση των φυτών. Αυτό συμβαίνει είτε με την μετάδοση φυτοπαθογόνων βακτηρίων, είτε με την τροφική δραστηριότητα. Επίσης, εναποθέτει τα αβγά στον ξυλώδη ιστό (τρυπάει δηλαδή το ξύλο) κι είναι ένας λόγος που μπορεί να ξηραίνει τα φυτά.
prootos
