Μαρία Κοτζακόλιου, Σάββατο 20 Ιουνίου 2020
Όλα αυτά τα χρόνια, η κουβέντα για τον πρωτογενή τομέα περιστρέφεται γύρω από τις επιδοτήσεις, τις αποζημιώσεις και τα προγράμματα που προκηρύσσονται κατά καιρούς.
Ήρθε η στιγμή, όμως, να πάει ένα βήμα παραπέρα. Δεν αρκούν όλα τα παραπάνω για να προχωρήσει ο κλάδος. Εκτός από τις πολιτικές και τον εθνικό σχεδιασμό που θα πρέπει να αναπτυχθεί και να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές, χρειάζονται βελτιώσεις και από τους ίδιους τους παραγωγούς. Το σημαντικότερο, ίσως, όλων είναι η εκπαίδευσή τους.
Στην συνέντευξη που παραχώρησε στο Agrovoice.gr ο κ. Χαράλαμπος Κασίμης*, αναφέρθηκε στο ζήτημα της εκπαίδευσης των αγροτών. Όπως μας δήλωσε, τα προγράμματα κατάρτισης των αγροτών είναι κομμάτι του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά υλοποιούνται με καθυστερήσεις. Σύμφωνα με την εμπειρία του στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, διαπίστωσε ο ίδιος ότι δεν είναι ικανοποιητικά στοχοθετημένα και καλά οργανωμένα ώστε να εκπαιδευτεί σοβαρά ο γεωργός, ενώ χρειάζεται να παρακολουθούν τις εξελίξεις και να υπηρετούν εμπράκτως ένα στρατηγικό σχέδιο που εφαρμόζει η χώρα, σε ότι αφορά την γεωργική της ανάπτυξη. Επομένως τα προβλήματα εντοπίζονται:
- Στο περιεχόμενο της κατάρτισης
- Στη γρήγορη εφαρμογή των προγραμμάτων
- Στο γεγονός ότι η κατάρτιση θα πρέπει να είναι περισσότερο στο πεδίο και λιγότερο στην αίθουσα.
Η κατάρτιση αυτή θα πρέπει να παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και τις εξελίξεις στην πολιτική γενικά και στην αγροτική πολιτική ειδικότερα, γιατί ο αγρότης παράγει και εμπορεύεται το προϊόν του, μέσα στους κανόνες που η ίδια η ΚΑΠ έχει θέσει, όσον αφορά τουλάχιστον την παραγωγή. Επομένως, θα πρέπει να είναι ενήμερος για το τι προβλέπουν μια σειρά μέτρων πολιτικής της Ε.Ε στη γεωργία.
Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα, αν θέλουμε μια γεωργία σύγχρονη, ανταγωνιστική και εξωστρεφή είναι η βελτίωση του επιπέδου της κατάρτισης, σύνδεση με τις νέες τεχνολογίες – καινοτομίες και γνώση των νέων πολιτικών.
Από τα ερωτήματα που του θέσαμε είναι αν θα πρέπει να υπάρξει μια πιο ουσιαστική διασύνδεση των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων με την παραγωγή, γιατί οι μελέτες και τα αποτελέσματα αυτών, δεν φτάνουν στους αγρότες για να τα επεξεργαστούν και να αναπτύξουν ανάλογα καλλιέργειες και πρακτικές.
Ο κ. Κασίμης επεσήμανε ότι υπάρχει σημαντικό έλλειμμα στον δημόσιο διάλογο. Η Διοίκηση και η διαχείριση των κοινοτικών επιδοτήσεων είναι απομονωμένες, οι ερευνητές με την έρευνά τους, το πολιτικό σύστημα με τις ενισχύσεις στον αγροτικό κόσμο, αλλά καμία ουσιαστική σύνδεση όλων αυτών μεταξύ τους. Δηλαδή, της έρευνας, της εκπαίδευσης, της παραγωγής, της εμπορίας, της εξωστρέφειας κ.τ.λ.
Εύλογη απορία είναι αν υπήρξαν δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση , ειδικά όταν ήταν ο ίδιος ο κ. Κασίμης Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Στην απάντησή του αναφέρει: « Τα προηγούμενα χρόνια, επιχειρήσαμε στο ΠΑΑ και βάλαμε ένα μέτρο, το οποίο λέγεται «Συνεργασία – Καινοτομία», του οποίου ο βασικός στόχος ήταν να συνδέσει την έρευνα( το ερευνητικό κέντρο – Πανεπιστήμιο) με τις πραγματικές ανάγκες της παραγωγής και της μεταποίησης στη γεωργία. Είχε επιτυχία και προσέλκυσε μεγάλο ενδιαφέρον, έχει γίνει, νομίζω, η αξιολόγηση (έχει ολοκληρωθεί τώρα) και θα αρχίσει να υλοποιείται. Είναι η πρώτη φορά που το εφαρμόζουμε και θέλει «δρόμο» ακόμα, αλλά θεωρώ ότι είναι ένα πρώτο βήμα.
Το ζήτημα είναι ότι η μεν ακαδημαϊκή κοινότητα βλέπει αυτά τα μέτρα ως χρηματοδότηση της έρευνας , ενώ δεν είναι. Στην ουσία είναι η πρακτική εφαρμογή των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Ο παραγωγικός κόσμος από την άλλη, θα πρέπει να καταλάβει ότι απευθύνεται στην ερευνητική κοινότητα για να του δώσει λύσεις στα προβλήματα.
Σε κάποιες χώρες που εφαρμόζονται χρόνια τώρα αυτά τα προγράμματα, θα έλεγα ότι η εμπειρία έχει δείξει ότι μπορεί να συμβάλει πάρα πολύ στην γεωργική ανάπτυξη.
Όλο αυτό για να επιτευχθεί και να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, θα πρέπει και ο παραγωγός να έχει την κατάλληλη εκπαίδευση.
Ο εκπαιδευμένος, αλλά και ο πιο νέος αγρότης, είναι αυτός που είναι πιο καινοτόμος, πιο εξωστρεφής και μέσα από τις έρευνές μου έχω παρατηρήσει ότι ο πιο νέος αγρότης βλέπει πέρα από τη στείρα, άμεση γεωργική παραγωγή. Δηλαδή, βλέπει όλη την αλυσίδα αξίας , όπως τη μεταποίηση και την εξωστρέφεια.
Είμαστε σε μια κρίσιμη καμπή για να δούμε, με κάθε σοβαρότητα, ποιο πρέπει να είναι το στρατηγικό μας σχέδιο. Γιατί μόνο αν πάμε στοχευμένα και στρατηγικά, θα μπορούμε να έχουμε μια γεωργία ανταγωνιστική. Για τον λόγο αυτό, χρειάζονται μια σειρά από δράσεις. Η σημαντικότερη, κατ’ εμέ, είναι η δημογραφική ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού. Αυτή θα φέρει την κατάρτιση, την καινοτομία και την προστιθέμενη αξία κι εξωστρέφεια.
Είμαι βέβαιος 100% ότι αυτή είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Κι εννοείται , βέβαια, ότι για να γίνει αυτό, απαιτείται μια σειρά πολιτικών όπως : πολιτική γης, κληρονομικού δικαίου (να γίνουν οι αλλαγές που απαιτούνται), πολιτική επενδυτικών κινήτρων , πολιτική για την επιπλέον κατάρτιση και σύνδεση με τις νέες τεχνολογίες».
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι έφτασε η στιγμή των υπερβάσεων στον πρωτογενή τομέα, για να μπορέσουμε να ακολουθήσουμε τις παγκόσμιες εξελίξεις, αλλά και να επενδύσουμε πιο ουσιαστικά στην πολύ καλή ποιότητα των αγροτικών και κτηνοτροφικών μας προϊόντων, η οποία θα δώσει άλλη ώθηση στον τομέα και θα τον απεγκλωβίσει σημαντικά από την συνεχόμενη αναμονή των επιδοτήσεων, αποζημιώσεων και προγραμμάτων.
*Ο κ. Χαράλαμπος Κασίμης είναι Καθηγητής Αγροτικής Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Μάρτιο του 2015 διορίστηκε Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπεύθυνος για την ΚΑΠ, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας της Ελλάδας καθώς και τις Διεθνείς Σχέσεις.

Μαρία Κοτζακόλιου
