Μαρία Κοτζακόλιου, Δευτέρα 13 Ιουλίου 2020
Η τεχνολογία διαρκώς εξελίσσεται και μπαίνει στην υπηρεσία του ανθρώπου, σε μια προσπάθεια να κάνει τη ζωή και εργασία του πιο εύκολη και πιο άνετη.
Υπάρχουν, όμως, παραδοσιακά επαγγέλματα που τείνουν να εκλείψουν λόγω αυτής της εξέλιξης, επαγγέλματα που τα έχουμε άρρηκτα συνυφασμένα με την παιδική μας ηλικία – οι μεγαλύτεροι – και με στιγμές, που με το πέρας του χρόνου, τις εξιδανικεύουμε μέσα μας. Πόσοι ήχοι, πόσες μυρωδιές δεν μας ταξιδεύουν στο χθες;! Αναμνήσεις από το χωριό, τη ζωή εκεί και την ανεμελιά μας.
Από τους πιο χαρακτηριστικούς ήχους της μνήμης μας είναι αυτοί των κουδουνιών από τα κοπάδια των αιγοπροβάτων που επέστρεφαν στις στάνες τους κάθε βραδάκι ή όταν έφευγαν νωρίς το πρωί για το βουνό. Πόσοι δεν έτυχε να ακούσουμε ιστορίες των βοσκών για το βουνό, την ομορφιά του, τη φύση, την μάχη με τα στοιχεία της και τα άγρια ζώα που συναντούσαν στη στράτα τους! Ιστορίες που σήμερα ελάχιστα νέα παιδιά τις ακούν κι ακόμη λιγότερα έρχονται σε επαφή με τη ζωή στο χωριό, όπως παραδοσιακά την έχουμε στο μυαλό μας.
Το Agrovoice.gr ήρθε σε επαφή και μίλησε με έναν κατασκευαστή κουδουνιών και κυπριών, τον κ. Απόστολο Μπαλακώστα, από την Καρδίτσα.
Οι “Αφοί Μπαλακώστα” είναι μια οικογενειακή επιχείρηση, η οποία μετρά 120 χρόνια ζωής. Από το 1900 που ξεκίνησε, συνεχίζει από γενιά σε γενιά, σ’ ένα επάγγελμα που συνδέεται σε απόλυτο βαθμό με την κτηνοτροφία, εξυπηρετώντας πελάτες από Βόρεια και Στερεά Ελλάδα, Εύβοια και Θήβα. Μια επιχείρηση, όμως, που θα συνεχίσει να υφίσταται όσο αντέχει ο κ. Απόστολος Μπαλακώστας, καθώς δεν υπάρχει η δυνατότητα συνέχισής της.
Όπως μας δήλωσε ο ίδιος : « Εργάζομαι από το 1983 και θα συνεχίσω να το κάνω όσο αντέχουν τα χέρια μου. Είναι δύσκολη δουλειά να παλεύεις με το μέταλλο, να φτιάχνεις τα καλούπια με το χέρι, να φροντίζεις να φύγει η υγρασία – μικρό, αλλά σημαντικό, μυστικό της δουλειάς- και να περιμένεις να στεγνώσει, για να βάλεις το μέταλλο και να πάρει το σχήμα που θέλεις να του δώσεις. Κι αφού κρυώσει, σπας το καλούπι, αρχίζεις να το τροχίζεις και το φέρνεις στη μορφή που επιθυμείς.»
Το κάθε ένα, λοιπόν, είναι δουλεμένο στο χέρι, φέροντας το μεράκι και τη διάθεση του κατασκευαστή. Βασικό στοιχείο για την ολοκλήρωσή του, ο ήχος. Χρειάζεται ο σωστός τόνος, ο οποίος καθορίζεται κυρίως από το μέγεθος του κουδουνιού κι έχει κι αυτός την τεχνική του, η οποία πέρασε από γενιά σε γενιά κι αποτελεί οικογενειακή παράδοση. Όπως μας είπε ο κ. Μπαλακώστας, μπορούν να παραχθούν έως και τρεις διαφορετικοί ήχοι, ανάλογα με το μέγεθος του κύπρου.
Μπορεί , πλέον, να έχουν βγει πολλοί τρόποι εντοπισμού των ζώων και των κοπαδιών, αλλά τα κουδούνια και τα κυπριά ήταν και συνεχίζουν να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εξοπλισμού ενός κοπαδιού. Βοηθούν τον βοσκό να τα βρει όταν συναντήσει ομίχλη ή όταν κάποιο ξεφύγει από το στενό όριο που κοπαδιού και ξεχαστεί στη βοσκή. Επίσης, είναι σημαντικά και για τα ίδια τα ζώα, για να μπορούν να ακολουθούν το ένα το άλλο και να διατηρείται, στο μέτρο του δυνατού, η συνοχή του κοπαδιού, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες.
Υπάρχουν αρκετά είδη, διάφορα μεγέθη και μεγάλη γκάμα τιμών, ανάλογα με την ποσότητα και την τιμή που μπορεί ένας κτηνοτρόφος να διαθέσει.
Όλα αλλάζουν και θα αλλάξουν, αλλά τίποτα δεν μπορεί να αλλοιώσει τις μνήμες και τις θύμησες μιας άλλης εποχής, ίσως πιο δύσκολης, σίγουρα όμως πιο ανθρώπινης ή τουλάχιστον έτσι κρατημένης στην καρδιά.

Μαρία Κοτζακόλιου
