Δελτίο Τύπου
Την έντονη ανησυχία τους για την προσπάθεια καταστρατήγησης των διατάξεων του πλαισίου προστασίας του Κυπαρισσιακού κόλπου, εκφράζουν δώδεκα (12) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με ερώτηση Κοινοβουλευτικού Ελέγχου που κατέθεσαν προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με τη θεσμοθέτηση Προεδρικού Διατάγματος το 2017-18, έκλεισε μία σοβαρή εκκρεμότητα της χώρας μας όσον αφορά στην προστασία του φυσικού κεφαλαίου, της βιοποικιλότητας και προστάτεψε την τοπική ανάπτυξη της περιοχής του Κυπαρισσιακού. Την επιλογή αυτή χαιρέτισαν Μη Κυβερνητικές Περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας. Πριν την τελική θεσμοθέτηση του ΠΔ για τον Κυπαρισσιακό κόλπο από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, είχε προηγηθεί η παραπομπή και η καταδίκη της χώρας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και η απόρριψη του αρχικού σχεδίου του ΠΔ του 2014 που εισηγήθηκε η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Το σχέδιο ΠΔ του 2014 απορρίφθηκε από το ΣτΕ διότι επιχειρούσε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα και να νομιμοποιήσει αυθαιρεσίες στην περιοχή.
Όπως προκύπτει και από την ετήσια αναφορά της περιβαλλοντικής οργάνωσης ΑΡΧΕΛΩΝ, όπου διαπιστώνονται παράνομες δραστηριότητες και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση της περιοχής, κατά παράβαση της νομοθεσίας και των όρων του ΠΔ, το ζήτημα παραμένει κρίσιμο. Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη σταθερής υποστήριξης του πλαισίου προστασίας από την Ελληνική Πολιτεία, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.
Όπως προκύπτει από την ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, πολλά ερωτήματα γεννά επιπλέον, η πρόταση της Προέδρου της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής και Βουλευτή Ν. Ηλείας της Νέας Δημοκρατίας για την «επανεξέταση των επιστημονικών δεδομένων» πάνω στα οποία στηρίχθηκε η εκπόνηση του ΠΔ του Κυπαρισσιακού κόλπου, με σκοπό την κατάργηση και τον επανασχεδιασμό του.
Για το λόγο αυτό, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ερωτάται αν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προτίθεται να καταργήσει το υφιστάμενο ΠΔ, παρά τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχει η χώρα μας. Οι ερωτώντες βουλευτές ζητούν ακόμη από την πολιτική ηγεσία να πάρει θέση σχετικά με το αν δρομολογούνται αλλαγές που θα θέσουν σε κίνδυνο το ιδιαίτερα ευαίσθητο οικοσύστημα του Κυπαρισσιακού κόλπου. Ρωτούν τέλος, αν η κυβέρνηση θα στηρίξει το ΠΔ ή αν αντίθετα προτίθεται να εκθέσει την χώρα σε διεθνές επίπεδο, διακινδυνεύοντας την εκ νέου καταδίκη της, μέσω της υιοθέτησης πρακτικών που έρχονται σε αντίθεση με το ΣτΕ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και το σύνολο των δηλώσεων των Μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Αθήνα, 10 Φεβρουαρίου 2020
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Θέμα: «Έντονη ανησυχία για την προσπάθεια καταστρατήγησης των διατάξεων του ΠΔ προστασίας του Κυπαρισσιακού κόλπου»
Με τη θεσμοθέτηση του Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για τον χαρακτηρισμό του Κυπαρισσιακού κόλπου και της ευρύτερης περιοχής του ως «Περιοχή Προστασίας της Φύσης», τον καθορισμό ζωνών προστασίας, τον καθορισμό χρήσεων, όρων και περιορισμών δόμησης, (ΦΕΚ 391/Δ/03.10.2018 και 414/Δ/12.10.2018 – περιοχές Natura 2000 – GR 2550005, GR 2330005 και GR 2330008), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέλυσε μία σοβαρή εκκρεμότητα της χώρας μας, όσον αφορά στην προστασία του φυσικού κεφαλαίου και της βιοποικιλότητας, δίνοντας παράλληλα ώθηση στην τοπική ανάπτυξη, με σεβασμό στους κανόνες προστασίας της φύσης και του ευαίσθητου αυτού οικοσυστήματος.
Ο Κυπαρισσιακός κόλπος αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη παραλία ωοτοκίας της Caretta caretta στη Μεσόγειο και ένα από τα σημαντικότερα αμμοθινικά οικοσυστήματα της Ελλάδας. Μάλιστα, από το 2013 καταγράφεται στον Κυπαρισσιακό κόλπο μεγαλύτερος αριθμός φωλιών της Caretta caretta από αυτόν της Ζακύνθου. Σημειώνεται επίσης ότι η Ελλάδα φιλοξενεί περίπου το 50% του συνολικού αριθμού φωλιών της Caretta caretta στη Μεσόγειο, ενώ σε επίπεδο εδαφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το αντίστοιχο ποσοστό ξεπερνά το 90-95%. Επομένως, καθίσταται ξεκάθαρο πόσο σημαντικά είναι τα μέτρα προστασίας που λαμβάνει η χώρα μας, για τις προσπάθειες διατήρησης της Caretta caretta σε Μεσογειακό επίπεδο.
Η τελική θεσμοθέτηση του ΠΔ για τον Κυπαρισσιακό κόλπο πραγματοποιήθηκε μετά την παραπομπή (το 2014) και καταδίκη (το 2016) της χώρας από το Δικαστήριο της Ευρ. Ένωσης (Υπόθεση C-504/14, Απόφαση της 10ης Νοεμβρίου 2016). Συγκεκριμένα, η Ελλάδα καταδικάστηκε για παράβαση των άρθρων 6 και 12 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην περιοχή GR2550005 του Δικτύου Natura 2000, όπου συγκεντρώνεται το 82% των φωλιών όλου του βιοτόπου (πυρήνας του βιοτόπου αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας). Προηγήθηκε, και συνετέλεσε στην καταδίκη της χώρας, η προσπάθεια της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα και να νομιμοποιήσει αυθαιρεσίες στην περιοχή, μέσω του αρχικού Σχεδίου ΠΔ του 2014, το οποίο απορρίφθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας (Πρακτικό Επεξεργασίας 32/2015) με σκεπτικό παρόμοιο με αυτό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Το ισχύον ΠΔ διαμορφώθηκε λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (Πρακτικά Επεξεργασίας 32/2015, 175/2017 και 80/2018), και τα ζητήματα που τέθηκαν από την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διασφαλίζοντας το νομικό καθεστώς προστασίας της περιοχής με τον καθορισμό χρήσεων γης ανάλογα με τη σημασία τους για το προστατευτέο αντικείμενο. Ιδιαίτερα αυστηροί όροι επιβάλλονται μόνο στις Περιοχές Προστασίας της Φύσης, ενώ στην περιφερειακή ζώνη δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης ήπιων και βιώσιμων μορφών τουρισμού/αγροτουρισμού, και επιτρέπεται η δόμηση με όρους που διασφαλίζουν την προστασία της θαλάσσιας χελώνας και των θινών. Επιπλέον, στην περιφερειακή ζώνη είναι δυνατός ο εκσυγχρονισμός τουριστικών εγκαταστάσεων χωρίς υποβάθμιση ευαίσθητων οικοσυστημάτων, καθώς και η συνέχιση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων, με σεβασμό στο περιβάλλον.
Η θέσπιση του Προεδρικού Διατάγματος για τον Κυπαρισσιακό κόλπο χαιρετίστηκε από τις μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας, οι οποίες με κοινή τους ανακοίνωση, στις 17/10/2018, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την απαρχή μιας νέας περιόδου για την περιοχή, η οποία θα διασφαλίζει την προστασία της και τη βιώσιμη διαχείριση του φυσικού πλούτου, αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.
Ωστόσο, παρά τη θέσπιση του ΠΔ, η καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν έχει ακόμη τεθεί στο αρχείο και ο κίνδυνος επιβολής προστίμου στην Ελλάδα είναι ακόμη υπαρκτός. Επιπλέον και η Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης στο Συμβούλιο της Ευρώπης (case file 2010/5 «Greece: Threats to marine turtles in Thines Kyparissias», Recommendation No 174) εξακολουθεί να κρατά ανοικτό το φάκελο για την υπόθεση του Κυπαρισσιακού κόλπου (Απόφαση της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης του Δεκεμβρίου 2019). Επισημαίνεται επίσης ότι η περιβαλλοντική οργάνωση ΑΡΧΕΛΩΝ, στην ετήσια αναφορά της για τον Κυπαρισσιακό κόλπο για την περίοδο φωλεοποίησης του 2019 κάνει αναφορά σε συνεχιζόμενη υποβάθμιση και παράνομες δραστηριότητες στην περιοχή, κατά παράβαση της νομοθεσίας και των όρων του ΠΔ.
Ακόμη, το γεγονός ότι έχουν ασκηθεί αιτήσεις ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του ΠΔ του Κυπαρισσιακού κόλπου καθιστά ακόμη επιτακτικότερη την ανάγκη σταθερής υποστήριξης του πλαισίου προστασίας από την Ελληνική Πολιτεία, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.
Και ενώ έχει θεσμοθετηθεί και εφαρμόζεται επιτέλους συγκεκριμένο πλαίσιο προστασίας για την περιοχή, με ιδιαίτερη ανησυχία και έκπληξη πληροφορηθήκαμε ότι η Προέδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής και Βουλευτής Ν. Ηλείας της Νέας Δημοκρατίας πρότεινε την επανεξέταση των επιστημονικών δεδομένων πάνω στα οποία στηρίχθηκε η εκπόνηση του Π.Δ. Κυπαρισσιακού κόλπου, με σκοπό την κατάργηση του παρόντος Π.Δ. και τον επανασχεδιασμό του» αλλά και την χρησιμοποίηση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου ως κατάλληλου εργαλείου για το σκοπό σε συνάντηση που είχε με τον ΓΓ Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ σύμφωνα με το δελτίου τύπου της που δημοσιεύτηκε στις 12.11.2019.
Επειδή, με το ΠΔ Κυπαρισσιακού κόλπου θεσμοθετήθηκε η ολοκληρωμένη προστασία της ευαίσθητης αυτής περιοχής με σεβασμό στο ελληνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος και στους κατοίκους της περιοχής και τις δραστηριότητές τους και καθορίστηκαν οι όροι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παραβατικότητας.
Επειδή, η προστασία του φυσικού κεφαλαίου και της βιοποικιλότητας αποτελεί υποχρέωση και καθήκον της πολιτείας
Επειδή, η χώρα μας έχει ήδη καταδικαστεί από το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την μη έγκαιρη διασφάλιση της προστασίας της περιοχής του Κυπαρισσιακού κόλπου
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
- Υπάρχει όντως η πρόθεση από πλευράς της κυβέρνησης για κατάργηση του υφιστάμενου Προεδρικού Διατάγματος και αντικατάστασής του με Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, παρά τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχει η χώρα μας (ΕΕ και Σύμβαση Βέρνης);
- Ενστερνίζεται η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ την άποψη ότι το Προεδρικό Διάταγμα για τον Κυπαρισσιακό κόλπο αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη της περιοχής, και σκοπεύει να προωθήσει αλλαγές που θα θέσουν σε κίνδυνο το ιδιαίτερα ευαίσθητο οικοσύστημα του Κυπαρισσιακού κόλπου, και αν ναι προς ποια κατεύθυνση;
- Προτίθεται η κυβέρνηση να έρθει σε αντίθεση με το ΣτΕ και το Ευρωπαικό Δικαστήριο αλλά και το σύνολο των μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, διακινδυνεύοντας την έκθεση της χώρας σε διεθνές επίπεδο και την εκ νέου καταδίκη της ή θα στηρίξει το ΠΔ που βρίσκεται σε ισχύ;
- Σε ποιες ενέργειες σκοπεύει να προβεί η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ για την ακριβή τήρηση όλων των όρων του ισχύοντος ΠΔ και την πάταξη των παράνομων ενεργειών που δυσφημούν διεθνώς τη χώρα μας;
- Πότε αναμένεται η ολοκλήρωση του Σχεδίου Διαχείρισης για την περιοχή, το οποίο εκπονείται ήδη μέσω του έργου «Εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, σχεδίων Προεδρικών Διαταγμάτων και Σχεδίων Διαχείρισης για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000», προϋπολογισμού 17,5 εκατ. ευρώ, το οποίο ξεκίνησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ; Σημειώνεται ότι το Σχέδιο Διαχείρισης κρίνεται απαραίτητο εργαλείο για την προστασία της περιοχής, καθώς θα συμπληρώσει τις προβλέψεις του ΠΔ.
- Ποια μέτρα/ρυθμίσεις έχει λάβει και αναμένεται επιπλέον να προωθήσει άμεσα το ΥΠΕΝ για τη διασφάλιση της πλήρους και εύρυθμης λειτουργίας του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου, Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού κόλπου, ο οποίος μετά τη χωρική διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του, μέσω του Ν. 4519/2018, είναι υπεύθυνος και για τις περιοχές Natura 2000 του Κυπαρρισιακού κόλπου;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Φάμελλος Σωκράτης
Χαρίτσης Αλέξης
Καλαματιανός Διονύσης
Γκιόλας Γιάννης
Ηγουμενίδης Νίκος
Κασιμάτη Νίνα
Καφαντάρη Χαρά
Μαμουλάκης Χάρης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Παππάς Νίκος
Σκουρολιάκος Πάνος
Σκούφα Ελισάβετ (Μπέττυ)